کنترل بیولوژیک fusarium oxysporum عامل پژمردگی فوزاریومی خربزه با استفاده از قارچ trichoderma spp. و باکتری های آنتاگونیست در شرایط گلخانه

به منظور شناسائی عوامل قارچی مولد پوسیدگی ریشه و طوقه خربزه نمونه برداری هائی در سال زراعی 1390-89 13از مزارع خربزه شهرستان تربت جام در استان خراسان رضوی صورت گرفت دو گونه فوزاریوم fusarium oxysporum f.sp. melonis و f. solani از بوته های خربزه-ای که دچار پژمردگی شده بودند. جداسازی و شناسائی گردید. همچنین سه گونه تریکودرما ی بومی از محیط ریشه خربزه trichoderma harzianum، t. viride، t. longibrachiatum جداسازی و توصیف شدند و دو گونه باکتری بومی بنام های باسیلوس bacillus spp62 ، bacillus. spp15 بر اساس تست های بیو شیمیائی شناسائی گردید. آزمون های آزمایشگاهی شامل بررسی تولید ترکیبات فرار، کشت متقابل و آزمون مواد مایع خارج سلولی قابل نفوذ در آگار بررسی شد . در آزمون کشت متقابل هم زمان گونهharzianum t. با قارچ عامل بیماریزا70درصد و در کشت غیر هم زمان با عامل بیماری زا گونه t. viride با 59/52 درصد باعث بیشترین بازداری از رشد میسلیوم های عامل بیماری زا گردید. در آزمون ترکیبات فرار ضد قارچی گونه t. harzianum با 5/31 درصد مانع از رشد میسلیوم های عامل بیماری زا گردید. در کشت متقابل باسیلوس ها با عامل بیماری زا گونهb. spp62 با 5/30 درصد بیشترین درصد بازداری از رشد میسلیوم عامل بیماری زا در شرایط آزمایشگاه گردید. همچنین در ترکیبات فرار گونه bacillus. spp15 با 37/12 بیشترین درصد بازداری از رشد میسلیوم های عامل بیماریزا گردید. در تست مواد مایع خارج سلولی قابل نفوذ در آگار تمام استرین ها مانع از رشد میسلیوم عامل بیماری زا گردید به طوری که بعد از انتقال کشت ثانویه عامل بیماریزا به محیط pda جدید رشد نکرد و این نشان دهنده خاصیت قارچ کشی این استرین ها باشد. عوامل بازدارنده بیولوژیک در گلخانه به صورت دو گروه تیماری استفاده گردیدند. در گروه تیماری پودر خشک بدست آمده به وسیله دستگاه فریز درایر تیمار مخلوط گونه 1g2 bacillus. spp15 و گونه تریکودرما5g2 longibrachiatum t. با 95/85بیشترین تاثیر بر افزایش رشد ساقه گیاه مشاهده گردید. در حالیکه تیمار های مخلوط دو گونه تریکودرماو مخلوط تمام تیمارهابه ترتیب باعث افزایش وزن تر اندامهای هوایی و وزن خشک اندامهای هوای گردید. همچنین تیمارهای مخلوط دو گونه تریکودرما و باکتری bacillus.spp15 به ترتیب باعث افزایش وزن تر ریشه و وزن خشک ریشه گردید. در گروه تیماری سوسپانسیون باکتری و تریکودرمای تولید شده بر روی سبوس تیمار گونه bacillus. spp62 و مخلوط هر دوگونه ی تریکودرما در تیمار 14g1به ترتیب 93/84 و 53/84 بیشترین تاثیر بر افزایش رشد طولی ساقه گیاه مشاهده گردید اما بیشترین تاثیر بر افزایش وزن قسمت های هوایی مخلوط گونه تریکودرما t. longibrachiatumو باکتریbacillus. spp15 مشاهده گردید. بیشترین تاثیر بر افزایش وزن تر ریشه با گونه 4g1 t. harzianumمشاهده شد. بیشترین تاثیر بر وزن خشک ساقه مخلوط دو گونه تریکودرماt. viride3g1و 4g1 t. harzianumدیده شد. بیشترین تاثیر بر اقزایش وزن خشک ریشه توسط باکتری1g1 bacillus. spp15و تریکودرمار t. harzianum4g1 مشاهده گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهند آن است که تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری با شاهد داشتند و باعث کاهش فعالیعت عامل بیماری زا شدند. آزمون مقایسه میانگین ها با استفاده آزمون lsd در سطح 1 درصد معنی داری بوند.